Haberler

Ticari hayatta şirket türü seçimi girişimcilerin karşı karşıya kaldığı önemli bir karar verme evresidir. Ticari faaliyetinin hangi kuruluş türü ile başlaması ve/veya devam etmesi kararını alırken kesin bir yargıda bulunmak çok zordur. Her birinin diğerine göre bazı avantajları mevcuttur. Aslında her firmanın kendi içinde bir dinamiği, bir kimliği mevcuttur.  

Dolayısıyla; girişimcilerin kuracakları ticari işletmenin onlara ileride ne tür avantaj ve dezavantajlar sağlayacağı gerçekten önemlidir.

Şahıs şirketleri ve sermaye şirketleri arasında çok fazla avantaj ve dezavantaj karşılaştırması yapabiliriz. Girişimciler için ilk etapta önemli olan konular bakımından avantajlarını belirlemeye çalışırsak; 

Şirket Kurmanın Başlıca Avantajları:
•    Tek kişiyle anonim veya limited şirket kurabilirsiniz. Ortak alarak ileride anlaşmazlığa düşüp risk taşımanıza gerek yok.
•    Asgari sermaye limited şirketlerde 10 bin lira, anonim şirketlerde 50 bin lira oldu. Anonim Şirketler sermayenin ¼’ünü şirketi kurmadan önce bankaya bloke ettireceksiniz. Geri kalan ¾’ünü ise şirketin tescilini izleyen 24 ay içerisinde ödeyebilirsiniz.
•    Vergi ve SGK borçlarında Limited şirketlerde müdürden tahsil edilemeyen vergi ve SGK prim borçlarından ortaklar TÜM MALVARLIĞIYLA sorumlu. Anonim şirketlerde ise yönetim kurulu üyesi olmayan şirket ortağının Vergi ve SGK prim borçlarından hiçbir sorumluluğu bulunmamakta.
•    Hem Anonim hem de Limited Şirketlerde mali kardan alınan vergi oranı sabit. Karlılık ne olursa olsun elde edeceği kardan sadece % 22 vergi oranı üzerinden vergi ödüyorlar. Ancak yılsonunda kar dağıtımı yaparsa, dağıtılacak kar %15 kurum stopajına tabi.
•    Şahıs şirketleri genelde bankalar ve firmalar tarafından çok fazla ciddiye alınmaz, kurumsal şirket imajı vermez. Ancak şirketler bankalar ve firmalar nezdinde daha fazla ağırlığı olur, prestiji daha yüksek olur.

Şahıs İşletmesi Kurmanın Başlıca Avantajları:
•    Kurarken Sermaye şartı yok.
•    Şahıs İşletmeleri küçük ölçekliyse sadece işletme defteri tutarak kuruluş masraflarını önemli ölçüde azaltıyorlar. (İşletme defteri tutanlar Esnaf Siciline tescili, dolayısıyla Esnaf Odasına kaydı gerekiyor.) Büyük ölçekli işletme kuracaklarsa tutmak zorunda oldukları yevmiye, defteri kebir ve envanter defteri dışında Şirketlerde olduğu gibi Pay defteri, Yönetim Kurulu Karar defteri, Genel Kurul Toplantı ve Müzakere Defteri tutmayacaklar. Bu da kuruluş masraflarını azaltıyor. (Bilanço Usulüne göre defter tutanlar Ticaret Siciline tescili dolayısıyla Ticaret Odasına kayıt yaptırmak zorundadır.)
•    Şahıs İşletmelerini kurmak ve tasfiye etmek için daha az zaman ve emek harcanıyor.
•    Vergi ve SGK borçlarında şahıs borçlardan tüm mal varlığı ile de sorumlu tutuluyor.
•    Şahıs işletmelerinde elde ettikleri kardan alınan vergi oranı artan orana tabi tutuluyor. Bu da şahıs işletmesinin daha çok vergi ödemesine sebep olabiliyor. Vergi dilimlerine göre % 15’den başlayan vergi oranı karlılıkları arttıkça % 35 oranına kadar çıkabiliyor. (Avantaj veya dezavantaj firmanızın karlılığına göre belirleniyor.)
•    Şahıs işletmesinde sermaye, kâr dağıtımı gibi kavramlar olmadığı gibi ticari faaliyetine şahıs firması olarak devam eden gelir vergisi mükellefleri kâr kullanımına bağlı herhangi bir vergi yükü ile karşılaşmamaktadır. Sene sonunda çıkan karın paylaşılması veya işletmeden çekilmesi hallerinde ayrıca bir stopaj ödemeyecekler.

Yukarıda şahıs ve şirket kurmanın avantajlarını özetlemeye çalıştık. Girişimciler için diğer bir seçenekte şahıs firmalarının tür değiştirerek şirkete dönüşmeleri veya şirketlerle birleşme işlemleridir. Tür değiştirme ve birleşme işlemlerindeki prosedür, bilgilendirme ve vergilendirme ile gelen kolaylıklar ve istisnalarla firmaların son zamanlarda bu işlemlere yönlendirmiştir.

Şirketin tür değiştirme yoluyla sermaye şirketine dönüşebilmesine ve şirket birleşmelerinde devralan olarak birleşme sözleşmesine katılabilmesine bir engel koymamıştır. Kanun yeni türe dönüştürülen şirketin eskisinin devamı olduğunu düzenlemiştir. Burada önemli olan husus şirketin devamlılık unsurunun iyi algılanmasıdır. Şirketin tür değiştirmesi hallerinde tür değişikliği yapan şirket tüm varlığıyla devam etmektedir. Şirketin aktif ve pasifleriyle birlikte ayrı bir devir işlemine gerek kalmaksızın başka bir türe kabuk değiştirdiği gözlemlenmektedir.

Bu avantajlar neticesinde şirketler tür değiştirmeye son yıllarda daha sıcak bakmaktadır. Tür değiştirme için yeni kanunda getirilen; Tür değiştirme denetim raporunun Serbest Muhasebeci Mali Müşavir tarafından düzenlenmesinin yeterli olması, ayrıca bir bildirim ve izin gerekmemesi, vergilendirme açısından ( tür değiştirmede damga vergisi muafiyeti vb. ) getirilen kolaylıklar ve istisnalarla, şirket tür değiştirmeleri hızlanmıştır. Yapılan istatistiklere göre sadece 2017 yılında 2953 şirket bulunduğu şirket türünden başka bir şirket türüne kabuk değiştirerek dönüşmüştür.

Özetle; girişimler tür seçimini yaparken firma dinamiklerini, ticari beklentilerine göre tür seçiminde bulunmaları gerekmektedir. Şahıs firmalarının SMMM raporlarıyla tür değişikliği ve Birleşme işlemlerinin mümkün olmasından dolayı değişen şartlara uygun tür değişikliği prosedürleri günümüzde kolaylaştırılmış ve çok kısa sürede gerçekleştirilebilmektedir.