ÇEŞİTLİ BAŞLIKLAR ALTINDA VERİLEN TÜKETİCİ VE KARİYER ÖDÜLLERİ HK
10.03.2025
Sayın Üyemiz,
Ticaret Bakanlığı'nca Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği'ne bildirilerek Odamıza iletilen yazıda; son zamanlarda bazı gerçek veya tüzel kişiler tarafından ödül, itibar, kariyer, tüketici güveni ve benzeri isimlerle düzenlenen organizasyonlarla karşılıklı menfaat ilişkisi çerçevesinde belirli bir miktar ödeme veya bağış yapılarak ödül veya beratların verildiği, herhangi bir objektif kriter veya ölçüme dayanmadan verilen ödüllerin tüketicilerde güven oluşturmak amacıyla reklamlarda kullanıldığı dolayısıyla tüketicilerin yanıltıldığı hususlarının tespit edildiği belirtilerek; verilen ödüllerin herhangi bir menfaat temin edilmeksizin verilmesi ve önceden ilan edilen objektif kriterlere uygun olması, ödül vermeye haiz alanında yetkin jürilerin oluşturulması ve reklamcılık sektöründe haksız rekabete sebebiyet vermemesi adına yasal mevzuata riayet edilmesi konularında gerekli özenin gösterilmesi gerektiği ifade edilmiştir.
Ticaret Bakanlığı'nın ilgili yazısı aşağıda bilgilerinize sunulur.
Saygılarımızla,
Malumları olduğu üzere 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun ile Bakanlığımız bünyesinde oluşturulan Reklam Kurulu, ticari reklamlarda uyulması gereken ilkeleri belirlemek, ülkemizde yayınlanan tüm ticari reklamların mevzuata uygunluğunu denetlemek ve mevzuata aykırı reklamlarla ilgili olarak gerekli idari yaptırımları uygulamakla görevlidir. Reklam Kurulu, mezkur Kanunun 63üncü maddesi çerçevesinde kendisine verilen yetkiyle, ticari reklamlar ve haksız ticari uygulamalarla ilgili inceleme ve denetimlerini gerçekleştirmekte ve tüketicilerin sağlığının, güvenliğinin ve ekonomik çıkarlarının, reklamlar ve haksız ticari uygulamalar vasıtasıyla zedelenmesini ve sektörde haksız rekabetin önüne geçmeyi amaçlamaktadır.
Son zamanlarda gerek Bakanlığımıza ulaşan başvurulardan gerekse de yapılan resen incelemelerden bazı gerçek veya tüzel kişiler tarafından ödül, itibar, kariyer, tüketici güveni ve benzeri isimlerle düzenlenen organizasyonlarla karşılıklı menfaat ilişkisi çerçevesinde belirli bir miktar ödeme veya bağış yapılarak ödül veya beratların verildiği, herhangi bir objektif kriter veya ölçüme dayanmadan verilen ödüllerin tüketicilerde güven oluşturmak amacıyla reklamlarda kullanıldığı dolayısıyla tüketicilerin yanıltıldığı hususları tespit edilmektedir.
Diğer taraftan, Tüketici Ödülleri Yönetmeliğinin "Diğer gerçek veya tüzel kişilerce verilecek tüketici ödülleri" başlıklı 15inci maddesinde
(1) Gerçek veya tüzel kişiler tarafından tüketici ödülü veya benzeri isimler altında verilen ödüllerin herhangi bir menfaat temin edilmeksizin verilmesi ve önceden ilan edilen objektif kriterlere dayanması esastır.
(2) Ödül verilmesi için teknik bir ölçüm gerekmesi halinde, buna ilişkin ölçüm, test ve raporlar akredite bir kuruluş veya üniversite tarafından düzenlenir.
(3) Müşteri memnuniyeti, beğeni, tüketici tercihi ve benzeri hususlar dikkate alınarak ödül verilmesi halinde, ödüle dayanak teşkil eden araştırmalar bağımsız araştırma kuruluşları tarafından bilimsel ve objektif kriterlere dayanılarak yapılır."
şeklinde hükümlere yer verilmiştir.
Bu bağlamda; gerçek ya da tüzel kişiler tarafından verilen ödüllerin düzenlendiği internet, radyo, televizyon, yazılı basın vb. mecralarda, gerçek veya tüzel kişiler tarafından tüketici ödülü veya benzeri isimler altında verilen ödüllerin herhangi bir menfaat temin edilmeksizin verilmesi ve önceden ilan edilen objektif kriterlere dayanması, objektif kriterlere uygun olması, ödül vermeye haiz alanında yetkin jürilerin oluşturulması ve reklamcılık sektöründe haksız rekabete sebebiyet vermemesi adına yasal mevzuata riayet edilmesi konularında gerekli özenin gösterilmesi gerekmektedir.
Konuya ilişkin olarak söz konusu ödülleri düzenleyen ve bu ödüllere ilişkin muhtelif mecralarda yayımlanan reklamların reklamverenleri hakkında Reklam Kurulu tarafından incelemeler yürütülmekte olup yukarıda belirtilen hususlara ve ilgili mevzuata uygun hareket etmeyen firmalar hakkında 6502 sayılı Kanun'da öngörülen idari yaptırımlar uygulanacaktır.
Bu çerçevede; Birliğiniz üyesi tüzel kişiler ve bu tüzel kişilerde görev yapan gerçek kişiler tarafından muhtelif isimler altında alınan ödüllerin yukarıda açıklanan hususlara uygun olarak verilip verilmediğinin dikkate alınması, alınan ödül ve benzeri beratların nihai olarak tüketicileri yanıltıcı ve haksız rekabete neden olacak nitelikte olmaması hususuna özen gösterilmesi, ödülverenler tarafından çeşitli mecralar aracılığıyla gerçekleştirilen organizasyonlarla verilen ödüllerin 6502 sayılı Kanun ve bu Kanuna dayanılarak hazırlanan Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Yönetmeliği ile Tüketici Ödülleri Yönetmeliğine uygun olarak düzenlenmesi, bu surette tüketicilerin yanıltılmaması ve haksız rekabete sebebiyet verilmemesi konularında Birliğiniz üyelerinin bilgilendirilmesi hususunda bilgilerinizi ve gereğini rica ederim.